ThS. Nguyễn Văn Trí,
Viện Lịch sử quân sự Việt Nam
Sự kiện Nhật
đảo chính Pháp ngày 9 tháng 3 năm 1945 khiến quyền lực thống trị của thực dân
Pháp trên toàn cõi Đông Dương bị thủ tiêu; trên thực tế, toàn bộ Đông Dương trở
thành thuộc địa của phát xít Nhật. Nắm bắt cơ hội đó, trước khi Ban thường vụ
Trung ương Đảng ra chỉ thị “Nhật – Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” (ngày
12 tháng 3 năm 1945), một số địa phương trong cả nước đã tiến hành đấu tranh vũ
trang, khởi nghĩa từng phần. Riêng ở đồng
bằng Bắc Bộ, trận hạ đồn Bần Yên Nhân là trận đầu tiên nổ ra ngay sau sự kiện
Nhật đảo chính Pháp.
